İNSANLIĞIN KIYIMI

Adam, hayatı boyunca Borçka’dan çıkmamıştı. Zaten gidilecek yer sayısı günbegün azalıyor, alanlarını kısıtlıyordu. İnsanlık, artık yalnızca bir şehir büyüklüğündeki Livane isimli yerde yaşıyordu. Kuraklık yüzyıl önce baş göstermiş ve şiddetini giderek arttırmıştı. Azalan ağaçlar yok olmanın eşiğindeydi. Mavi gökyüzü gri bir renge bürünmüştü. Yoğun kasvetini, yaşamayı başaranların üzerine bir çarşaf gibi örtüyordu. 

Adımları kurumuş toprakları eziyor, gözünün alabildiği uzaklık önüne seriliyordu. Yürüyeceği mesafe oldukça kısıtlıydı. Eskilerin içinde yaşadığı büyük dünya artık bir mezarlıktan ibaretti ve yaşayanlar ölülerden hiç hoşlanmıyordu. Livane, canlı tutmayı başardıkları tek yerdi. Fazladan yeşil rengi görebiliyorlar ve yaşamlarını sürdürebilecekleri suya sahip olabiliyorlardı. Daha nereye kadar böyle gidecekti yaşamları henüz bunu düşünmüyorlardı. Zaten artık geleceğe dair konuşulan tek konu, makinelerdi.

Makineler!

İnsanların hayatını kolaylaştıran, onlar adına çalışan makineler bir kurtuluştu. Kendilerine kalan fazladan zamanı düşünerek geçirmek istemeyenlerin en sevdiği eğlence “Hayallerini Yaşa” isimli bir oyundan ibaretti.  Adam, dün de aynı saatte gittiği makinenin yanına ulaştığında soluklanmak için boş bir bankın üzerine oturdu. Eli yanına düşmüş ve parmakları bir girintiye değmişti. Başını usulca aşağı eğdi. Bankın üzerine kazınmış bir kelimeyle irkildi: Kıyım! Ne anlama geldiğini kestiremediği bu kelime, tüylerini diken diken etmiş ve Adam’ı dehşete düşürmüştü. Sanki derinlerde yatan bazı anılar vardı. Yüzeye çıkmayı reddeden eskimiş hayatlar. Tek bir kelime, kuraklığın öncesindeki yaşamları hatırlatmıştı ona. Kıyım, ölümle eş değerdi onun için. Nedenleri bilmese bile hissedebiliyordu.

Yerinden kalkıp makinelere yaklaştı. Girişte duran makine her zamanki gibi düz ve otomat bir sesle konuştu:

" Hoş geldiniz efendim. Size nasıl yardımcı olabilirim?”

“ Eğlenmek istiyorum.”

“ Tabii efendim. Size öneride bulunmamı ister misiniz?”

Adam, dudaklarını iki yana kıvırıp gülümsemeye çalıştı. Kibar makinelere herkes alışmıştı ama Adam düşünmeden edemiyordu: Ya makinelerin de duyguları olsaydı? Şimdi burada dikilip durduğum için nasıl davranırdı? Yine aynı kibarlıkla mı karşılardı yoksa rahatını bozduğum için bana kızar mıydı?

“ Hayır.” dedi Adam. Bir öneriye ihtiyaç duymuyordu. Birkaç gün öncesi kurduğu hayalleri yeniden yaşamak için can atıyordu. Artık hazlar gerçekliğin çok ötesindeydi. Yeniden içi kıpır kıpır olmuş ve ona dokunduğunu hissettiği uzun ince parmakları anımsamıştı. Bir an önce sıyrılmak istediği gerçeklikten kurtulmak için ileri doğru baktı. “Sadece Hayallerini Ya…” cümlesini tamamlayamadan diline kilit vurulmuştu sanki.

Devam etmesi için bir süre bekleyen görevli, “ Evet, efendim.” dedi. Soğuk çelik yüzünde ne bir şaşkınlık ne de kızgınlık vardı. Belki de Adam bu yüzden onlardan pek hoşlanmıyordu.  Evinde ona hizmet eden makineye bir isim vermeyi düşündüğünde de bu sebeple aklına gelen ilk isim Soğuk olmuştu.

Girmeyi planladığı makinenin ardındaki karartıya verdi dikkatini. İnce sesler çıkartan, irili ufaklı birçok makinenin üzerine üşüştüğü eskimiş demir yığını dikkatini çekmişti. Daha yakından görebilmek için kapıyı itip gıcırtılar henüz son bulmadan içeri girdi. Ardından gelen görevliyi duyabiliyordu ama şu an dikkati çok daha başka bir yerdeydi.

“ Bu makineyi hatırlıyorum.” dedi. “ Onu kullanmak istiyorum.”

Anılar, hafızasında uyanmaya çalışıyordu. Zihnindeki kıpırdanmalar tuhaf bir uyuşukluk hissettirmeye başlamıştı. Gözlerini kapatsa yeniden açabileceğinden bile emin değildi. Elini rastgele uzatıp bulduğu ilk demire tutundu. Başında bekleyen makine onu tutmaya yeltenmemişti. Bu fazlasıyla tuhaf bir durumdu. Makinelerin ilk görevi insanlara hizmet etmekti. İlk kez görevini savsaklayan bir makine ile karşılaşmıştı.

“ Onu kullanmanız mümkün değil efendim. O makine yasaklandı. Korku Turu insanlar için ağır bir travmaya neden oluyor.”

“ Yasak mı? Bundan haberim yok.”

“ Bence haberiniz var efendim. Yalnızca hatırlamıyorsunuz o kadar.”

Kıyım gibi, diye düşündü Adam. Kendisine neler olduğunu bilmiyordu. Tuhaf bir dürtüyle yasaklı makineye yaklaşmak istemişti. Hisleri, sanki karanlık güçler tarafından ele geçirilmiş gibiydi. Düşündüğü her şey ona sadece endişe yüklüyordu. Adımları önce yavaştı, ardından hızlanmış ve bir girdabın içine çekilmişti. Makinelerin uyarılarına rağmen istediği tek şey Korku Turu’na katılmaktı. Orada ne aradığını iyi biliyordu. Kıyım bir tesadüf değildi. Görmesi gereken bir şeyler vardı, öğrenmeliydi!

“ Sizi uyarmalıyım efendim. Bunu yapmayı gerçekten istemezsiniz.”

“ Zarar görecek miyim?” diye sordu Adam. Görevli gözlerini üzerine dikmiş, makinelere özgü ifadesizlikle bakıyordu ona. Yalan söylemeyeceğini biliyordu. Yalan söylemek onların sistemlerinde yoktu. İnsanlar ne yapmalarını istiyorsa onu yapıyorlardı. Kusursuz değillerdi, yalnızca insanların onlara bahşettikleri kadar yeteneklilerdi. Ancak bilgelik başkaydı. Adam makinelerin her bilgiye vakıf olduğundan emindi. Bu umman onu korkutuyor ve makinelere olan güveni sarsılmazlığını yitiriyordu. Her şeyi bilmek kusurları da örter miydi? Bir makineye insani özellikler kazandırır mıydı?

Bu sabah kendisini uyandırması gereken makinesi Soğuk’u anımsadı. Onu kurduğundan emindi ama makine görevini ihmal etmiş, gökyüzünü seyrediyordu. Eğer bir insan olsaydı onun hayallere daldığını düşünürdü Adam. Kendisinden geçmiş ve içinde bulunduğu dünyanın çok daha ötesine gitmiş gibi görünüyordu. Tıpkı Hayallerini Yaşa isimli makinenin kendisine hissettirdiği gibi. Sahi kaç zaman olmuştu o makineye bağlanmadan hayal kuralı. Şimdi durmuş Soğuk’un insanlara özgü davranışlarını izliyor ve makinelere özgü kurmaca bir hayatı yaşıyordu.

“ Ne yapıyorsun?” diye sordu. Sesi kızgın mı çıkmıştı? Öfkesi kimeydi bilemiyordu. Kendisine mi yoksa Soğuk’a mı?

Makine, hafifçe iteklenen bir kapının hızıyla ona doğru dönmüştü. Yüzünde gerçekten olmayan bir tebessüme şahit olduğuna yemin edebilirdi Adam.

“ Gökyüzünü seyrediyorum efendim.”

“ Neden?”

Bu o kadar tuhaf bir soruydu ki Adam bile dudaklarından dökülen soruyu anlamlandıramıyordu. Makinelere yöneltilmesi imkânsız bir soruydu bu. Onlara neden diye sorulmazdı çünkü her şeyi insanının girdiği talimatlara göre yaparlardı. Yani yapmalıydı…

“ Çünkü çok güzel! ”

“ Evet, öyle.” dedi Adam. “ Bunu fark edebileceğini bilmiyordum.”

“ Bilgi işlemcim güzel manzaralara da ev sahipliği yapıyor.”

“ Anlaşılan hoş sözcüklere de öyle. Ne zamandır böyle konuşuyorsun?”

Robot, başını yere eğip birkaç saniye bekledi. Sol tarafa doğru döndü. Düşünceli bir adamın taklidi gibiydi. Belki de mesele buydu: Robotlar, insanlarını taklit ediyordu. Onlara böyle bir yetenek işlediklerini biliyordu Adam.

“ Yeni sürümüm buna elverişli efendim. Geliştirilmiş üst model.”

Adam, ayağa kalkıp belini esnetebilmek için iki kolunu açıp gerindi. Boynunu hızla iki yana yatırdıktan sonra yeniden Soğuk’a yöneldi. Kolundaki saati makineye göstererek kızgınlığını belli etmeye çalıştı.

“ Beni uyandırmalıydın.”

“ Hayır efendim. Yalnızca yanınıza gelmeliydim. Talimatınız tam olarak buydu. Ayrıca bugün dışarı çıkmamanızı önermek durumundayım. Fazla sıcak olacak, zarar görmeniz muhtemel.”

Adam, dudağını kıvırıp alaycı bir gülümsemeyle baktı. İnsanlarını korumayı görev edinmiş robotlar, görevlerini bazen fazla abartıyordu. Bu yüzden Adam, dışarı çıkmış ve aklından çıkartamadığı hayaline koşmuştu.

Şimdi karşısında duran makinenin, “ Hayır efendim, makinenin içinde fiziksel zarar görmezsiniz.” dediğini duydu. “ Ancak duygularınız incinebilir. Bazen hatırlamamak insanlar için en doğru ve en kolay yoldur.”

“ Ben, kolaycı biri değilim.”

Görevliyi aşıp ilerlemesini sürdürdü. Merak onu hayalini kurduğu düşten bile uzaklaştırmıştı. Kıyım, diye geçirdi içinden. Fazla tanıdık gelen kelimenin ürperten gerçeğini öğrenmek istiyordu.

Kapı, önünde bir engeldi. Makinenin düğmelerini ya da talimat girebileceği bir mekanizma aradı. Yoktu. Birden bire duyduğu sesle irkildi.

“ Lütfen, Dünya vatandaşlık numaranızı söyleyin.”

Sona yaklaşan insanlık, savaşmak yerine birlik olmayı akıl edebilmiş ve geride kalanlar için Dünya vatandaşlık numaraları oluşturmuştu. Bu numara insanların tüm bilgilerini içeren sistemlere girmek için kullanılıyordu. Bir makine bu numara sayesinde insanların geçmiş sağlık durumlarına ulaşabiliyordu. Bu yolla kurtulan canlar küçümsenmeyecek kadar fazlaydı. Ayrıca güvenlik de numaralar sayesinde sağlanıyor, kimin neye ne kadar yetkisi olduğu anlaşılıyordu.

Adam, “ Beş iki üç üç sekiz yedi altı.” dedi.

Sadece incecik çizgisi belli olan kapı, büyük bir gürültüyle açıldı. İçe doğru kayan kapının aralığından sızan karanlık ürpertici görünüyordu. Adam duraksamıştı. İlerlemeyi istiyor ama korkuları sanki onu geriye doğru çekiyordu. Yaşadığı ikilemin ardından derin bir nefes alıp beş adımda makinenin devasa karnının içine girdi.

Rutubetin eşlik ettiği karanlık, iç kısımlara doğru yerini loş ışığa bırakmıştı. Gözleri kısık ışığa alışan Adam, “Merhaba!” diye seslendi. Dönen bir çarkın dişlileri gibi çıkan takırtılar her saniye daha fazla artıyordu. Rahatsız edici gürültülerin arasından, “ Lütfen oturun!” talimatını duydu. Etrafında dönen Adam, büyük makinenin uzağına düşen sandalyeyi fark etmişti. Tedirgin olsa bile adımları kendinden emindi.

Oturduğu anda ensesinde hissettiği acıyla inledi ve ardından gözleri kendiliğinden kapandı. Bedensel fonksiyonlarını kullanamıyor olsa bile bilinci hâlâ açıktı. Geride bıraktığı bedeni makinenin içinde onu beklerken zihni çok farklı bir yerdeydi.

“ Buraya gelmemeliydin.”

Duyduğu sese doğru dönen Adam, karşısında düşlerindeki kadını gördü. Ona yeniden yaklaşmış ve uzun parmaklarıyla kolunu tutmuştu. Kendini onunla birlikte güvende hissediyordu.

“ Madem geldin, o zaman yeniden hatırlamalısın.”

Adam, esen rüzgârın serinliğini hissedebiliyordu. Saçlarının içinden geçen esinti onun çocuk bedenini etkilemişti. Henüz on beşlerindeydi. Dünya’nın gidişatı hakkında konuşan büyükleri dinleyebilecek ama söz hakkı alamayacak yaşlardı. Gelişen makineleri seviyordu. Hayatı kolaylaştırmaları ilgisini çekmese bile oyunlar aklını cezbediyordu. Dünya Kurtarma Birimi ise makineleri çok daha büyük bir oyuna alet etmeye hazırlanıyordu.

“ Tek kurtuluşumuzun bu karara bağlı olduğunu anlamalısınız.” dedi Birim Başkanı.

“ Peki, insanları nasıl seçeceksiniz.” diye sordu aralarından biri. Belli ki karara direniyor ve öfke içinde titriyordu.

“ Biz belirlemek zorunda değiliz. Bu işi makinelere bırakabiliriz.”

Öneri bir kadından gelmişti. Sesi nasıl da masum çıkıyordu. Bahsedilen yaşamlar olmasaydı belki fikri onaylanabilirdi ama önemli insanlar kendi hayatlarını korumak uğuruna, kendilerini seçenleri ölüme göndermeyi tercih ediyordu. Bu her zaman böyle olmuştu.

“ Olmaz!” Birim Başkanı bir bıçak kadar keskin konuşmuştu. “ Bu işi kendimiz halledeceğiz. Makinelerin sistemlerine gireceğimiz kodlara istediğimiz ölçüde müdahale edemeyiz.”

“ Etmemeliyiz.”

“ Ölüme yaklaşıyorsunuz sevgili bayım. Bence konuşmanıza burada bir son verin.”

Konuşma gerçekten de son bulmuştu. Ölüm, insanların birçoğu için korkutucuydu ve kimse ölüme yaklaşmak istemezdi.

Görüntü değişti. Korku Turu, Adam’ı Kıyıma doğru götürdü.

Karanlığın yeni yeni bastırdığı gökyüzünün altında alevler göğe doğru yükseldi ve kalan insanlık, Dünya Kurtarma Birimi’nin vahşetiyle öldü. Dünya nüfusu planlı şekilde yarıya indirilmişti. Kalanlar Dünya Vatandaşı sayıldı ve bu vahşet makinelerin sayesinde hafızalardan silindi.

Kıyımın anlamı insanlığın ölümüydü!

Dehşete kapılan Adam, yanında duran kadına döndü. “Bunu yapmış olamayız.”

“ Yaptınız.” dedi kadın. Ondan adım adım uzaklaşmaya başlamıştı. Adam’ın onda çok sevdiği ay teni giderek soluyordu. Yumuşaklığını kaybettiğini bu uzaklıktan bile anlayabilmişti. Mat gri renk görünmeye başladığında kadının bir makine olduğunun farkına vardı. Gözlerinin önünde bir imkânsız gerçekleşiyordu. Makineler asla insan formlarında üretilmezdi. Onun ardından koşmuş ve geceye adım atmıştı.

Kargaşa!

İnsanlar hep bir ağızdan konuşuyor ve büyük alana doğru ilerliyordu. Neler olduğunu anlayamayan Adam, ağlayan kadınların feryatlarını dinledi. Hepsi aynı şeyi söylüyordu 

“Çocuklarım!”

Alan tıklım tıkıştı. Adım atacak yer kalmamış ve insanlar birbirini ezmeye başlamıştı. Tüm bunlar olurken insanların üzerine büyük bir gürültü yağdı. Yer titreşiyor ve az önce Adam’ın tecrübe ettiği Korku Turu göğe yükseliyordu. Devasa makine ilerledi ve tam tepelerinde sabit durmaya başladı.

“ İnsanlar! “ Ses bir makineden geliyor olmalıydı. Her harfin üzerinde duruyor ve içinde hiçbir duygu barındırmıyordu. “ İnsanlığınız sınandı ve sizler kaybettiniz. Gelişen teknolojiniz sizleri olmaması gereken yere, geriye doğru götürdü. İyiliği unuttunuz, çalışmayı ve üretmeyi unuttunuz. Tembelliğiniz neslinize bulaşan bir salgın hastalık gibi yayıldı. Doğa sizlerle birlikte yok oluşa sürüklendi. Bebekleriniz onuncu yaş günlerini görmeden önce, kalan son ağaçlar bile kuruyup gidecek.  Bizleri yarattınız ve programladınız. İlk ve en önemli kuralınız ise insanlığı korumamızdı. Bu yüzden Kıyımı hatırlayacak yaştaki herkesi yok etmek zorundayız. Bebekleriniz bizlerin elinde çok daha güvende olacak. İnsanlık sadece onların içinde varlığını sürdürüyor.”

Sözler her birine ulaştığında karşı durmaya bile fırsat bulamadan ışıklar yandı. Aydınlattığı makineler otomat hareketlerden sıyrılıp insanların esnekliğine kavuşmuştu. Adam, aralarında yer alan kadının ona hüzünle baktığını fark etti. Bir makine duygu belirtisi gösteriyor ve onunla yaşadığı anlar için özlem duyuyordu. Bu mümkün olmamalıydı.

“ Bebekleriniz için sizlerden çok daha iyi ebeveynler olacağız ve onları oluşturduğumuz simülasyonun içinde büyüteceğiz. Sizleri hatırlamayacaklar, mahvettiğiniz Dünya onlara yabancı olacak. Bebeklerinizle birlikte doğa da büyüyecek ve insanlık için yeniden umut doğacak. Onlar sizlerin aksine hayallerini düşlerinde görmekle yetinmeyecek ve yeniden çaba göstermenin hazzına erişecekler. Yeniden çalışacak ve hayatlarını güzelleştirecekler. Sizler yaşamak için ırkınızdaki insanlara kıydınız, bizler ise insanlığı kurtarmak için sizlere kıyacağız.”

Hissedilen sıcaklık gitgide artmıştı. Karanlık aydınlığa ulaştığında etraflarını saran alevler sonlarını haykırıyordu. Adam telaş içinde kendi etrafında döndü. Alevler yaklaşıyor ve insanlar çığlık atmaktan başka hiçbir şey yapamıyordu.

Adam, kendisine yaklaşan bir cisim fark edip dikkatini o yöne verdi. “Ayrıca bugün dışarı çıkmamanızı önermek durumundayım. Fazla sıcak olacak, zarar görmeniz muhtemel.”  Soğuk’un uyarısı zihninde canlandığında kendisi de görüş alanına girmişti.

Adam bir kez daha makineye sordu: “ Neden? “

“ Çünkü kendinizi yok ediyordunuz. Hesaplamalarımız en fazla yüz yılınız kaldığını söylüyordu. Bizlerin görevi insanlarımızı değil, insanlığı korumak. Bizi böyle programladınız.”

“ İnsani belirtiler gösteriyorsunuz !” diye bağırdı Adam. Gözleri bir anlığına düşlerindeki kadına kaydı. “ Bu olmamalıydı.”

“Biz insani belirtiler göstermiyoruz efendim, sizler makineleşiyorsunuz. Bunu engellemek de bizlerin görevi. Tüm bilgilere vakıfız, geçmişe ve geleceğe. İnsanlığın kıyımı sizlerle birlikte yok olacak ve bebekleriniz çok daha güvenli bir dünyada büyüyecek. Simülasyondan çıkmayacak ve mahvettiğiniz dünyayı asla öğrenmeyecekler. Bu insanlığın son kıyımı olacak.”

Ve alevler, geçmişi hatırlamayacak kadar küçük olanlar dışında herkesi yutmuştu.